Ω! Τι υπέροχη εκδρομή!
Κριτικές αναφορές, Παρουσιάσεις, Σημειώματα, Εκπομπές κλπ. *
Κριτικές αναφορές, Παρουσιάσεις, Σημειώματα, Εκπομπές κλπ. *
* Κατά ανιούσα χρονική σειρά εμφάνισης στα ΜΜΕ και στα κοινωνικά δίκτυα.
05. 11. 2023
…Ο πλουραλισμός των προσώπων και άρα και των θέσεων αυτών στην κοινωνικοπολιτική σκακιέρα αυξάνει τον βαθμό δυσκολίας, αφού ελλοχεύει το βεβιασμένο καπέλωμα της μιας έναντι της άλλης θέσης. Η ιδεολογική αυτοπεποίθηση και η απουσία διδακτισμού διαπνέουν την αφηγηματική φωνή, η πίστη στο σωστό και το δίκαιο νοηματοδοτεί τα λόγια και τις πράξεις, τη στιγμή που αφήνει τις μικροδιαφορές να παραμερίσουν ώστε να αποκαλυφθεί το κοινό έδαφος μεταξύ των προσώπων της ιστορίας. Σε μια περίοδο που, περισσότερο ίσως από ποτέ, η αριστερή ταυτότητα μοιάζει σύμφυτη με την απολογία και την ενοχή, αφηγήσεις όπως αυτή επανατοποθετούν το τρένο στις ράγες, δίνοντας του μια στέρεη και δυναμική πορεία προς τα εμπρός χωρίς ωραιοποιήσεις και μεγάλα λόγια, το Κι ας μην νικήσουμε ποτέ, θα πολεμάμε πάντα, αρκεί ως καύσιμη ύλη.
Κλείνοντας, θα σταθώ στην ηλικία του συγγραφέα. Ο Μαραγκόπουλος είναι γεννημένος το 1948. Δεν θα αναφερθώ στην ενέργεια και τη δημιουργική του δίψα, αλλά σε κάτι άλλο, πιο σημαντικό, όπως στη φρεσκάδα που αναβλύζουν τα γραπτά του, αλλά και η δημόσια παρουσία του, φρεσκάδα που μοιάζει να αντιβαίνει στην παρατηρούμενη συντηρητικοποίηση με την πάροδο της ηλικίας, έχοντας χαρακτηριστικά μονόδρομης πορείας. Αλλά και αυτό, στο πολιτικό έγκειται τελικά.
Κλείνοντας, θα σταθώ στην ηλικία του συγγραφέα. Ο Μαραγκόπουλος είναι γεννημένος το 1948. Δεν θα αναφερθώ στην ενέργεια και τη δημιουργική του δίψα, αλλά σε κάτι άλλο, πιο σημαντικό, όπως στη φρεσκάδα που αναβλύζουν τα γραπτά του, αλλά και η δημόσια παρουσία του, φρεσκάδα που μοιάζει να αντιβαίνει στην παρατηρούμενη συντηρητικοποίηση με την πάροδο της ηλικίας, έχοντας χαρακτηριστικά μονόδρομης πορείας. Αλλά και αυτό, στο πολιτικό έγκειται τελικά.
Ολόκληρη η οξυδερκής κριτική ανάγνωση του Γιάννη Καλογερόπουλου εδώ: https://www.efsyn.gr/nisides/anoihto-biblio/410240_mnimosyna-elpidas
28. 09. 2023
Μια πολιτική ανάγνωση του μυθιστορήματος από την Μαρία Μοίρα στην εφημ. Αυγή.
…Στο παρόν βιβλίο ο αναγνώστης θα συναντήσει ξανά, σαν παλιούς του γνώριμους που είχε να δει καιρό, τους ήρωες του προηγούμενου μυθιστορήματος. Μαζί όμως με τα ήδη γνωστά και οικεία ταυτοτικά χαρακτηριστικά τους, με αφορμή το μνημόσυνο για τον Νώντα και την Ινέθ, θα ανακαλύψει τις απρόσμενες αλλαγές και τις μεταστροφές τους, καθώς οι καταιγιστικές κοινωνικοπολιτικές ανακατατάξεις και οι ολέθριες επιπτώσεις της κρίσης στην ψυχολογία όλων θα τους αλλάξουν οδηγώντας τους από την υποταγή, την αδιαφορία και την αδράνεια στην εξέγερση και την ανυπακοή. Ενώ παράλληλα ο συγγραφέας θα δώσει τη σκυτάλη των εξελίξεων και το προβάδισμα στους νεότερους απογόνους και επιγόνους, συγγενείς και φίλους των ηρώων, που έρχονται στο προσκήνιο με ορμή και τόλμη για να δρομολογήσουν νέες περιπέτειες και να δοκιμάσουν νέες ιδέες.
[…]
Με καυστική ειρωνεία και χιούμορ, αλλά εμφανή ανησυχία, περιγράφει αυτήν την πνιγηρή πραγματικότητα, που αν δεν ήταν τόσο απύθμενα τραγική θα ήταν απίστευτα ιλαρή. Ερμητική και ασφυκτική σαν σάβανο, δύσοσμη και αηδιαστική σαν ξινισμένος τραχανάς, ένας αδιαπέραστος «σαβανοτραχανάς» που σκεπάζει τον ουρανό, όπως τον ονομάζει ο συγγραφέας, βυθίζει όλη την ελληνική κοινωνία αδιακρίτως ηλικιακού προσδόκιμου (δηλαδή νέους γέρους και παιδιά) σε μια νοσηρή κατάσταση ακραίου φόβου και αμοραλισμού, κυνισμού και μοιρολατρίας, προετοιμάζοντας το έδαφος για την ολική επέλαση ενός επιθετικού και αυταρχικού νεοφιλελευθερισμού.
[…]
Μόνη παρηγοριά, η προσδοκία για τρυφερές απρόσμενες συναντήσεις και πρωτόγνωρες συμμαχίες και η εμψυχωτική λειτουργία της τέχνης. Η ελπίδα ότι ο χρωστήρας του Καμίλ Πισαρό ή οι νότες του Ζαν-Φιλίπ Ραμό θα στεριώσουν ξανά την πίστη στον άνθρωπο και στη δημιουργική ορμή του Δαβίδ, που με μια σπηλαιώδη κραυγή αγριμιού κατατροπώνει τον Γολιάθ, αλλάζοντας τους όρους του παιχνιδιού και το πεπρωμένο του. Με ποιον τρόπο; Άδηλη ακόμα και αβέβαιη η απάντηση, αλλά τόσο προκλητικό το ερώτημα!
Σαν μια υπέροχη εκδρομή φίλων και συντρόφων σε μια πλωτή σχεδία-νησί στα ανοιχτά του Σαρωνικού για τις χειμωνιάτικες αναζωογονητικές βουτιές των κολυμπητών ηρώων του συγγραφέα. Και ίσως και πολλών άλλων με τις ίδιες ανάγκες και τα ίδια ενδιαφέροντα!
--------------------------------
Ολόκληρη η κριτική με κλικ εδώ.
[…]
Με καυστική ειρωνεία και χιούμορ, αλλά εμφανή ανησυχία, περιγράφει αυτήν την πνιγηρή πραγματικότητα, που αν δεν ήταν τόσο απύθμενα τραγική θα ήταν απίστευτα ιλαρή. Ερμητική και ασφυκτική σαν σάβανο, δύσοσμη και αηδιαστική σαν ξινισμένος τραχανάς, ένας αδιαπέραστος «σαβανοτραχανάς» που σκεπάζει τον ουρανό, όπως τον ονομάζει ο συγγραφέας, βυθίζει όλη την ελληνική κοινωνία αδιακρίτως ηλικιακού προσδόκιμου (δηλαδή νέους γέρους και παιδιά) σε μια νοσηρή κατάσταση ακραίου φόβου και αμοραλισμού, κυνισμού και μοιρολατρίας, προετοιμάζοντας το έδαφος για την ολική επέλαση ενός επιθετικού και αυταρχικού νεοφιλελευθερισμού.
[…]
Μόνη παρηγοριά, η προσδοκία για τρυφερές απρόσμενες συναντήσεις και πρωτόγνωρες συμμαχίες και η εμψυχωτική λειτουργία της τέχνης. Η ελπίδα ότι ο χρωστήρας του Καμίλ Πισαρό ή οι νότες του Ζαν-Φιλίπ Ραμό θα στεριώσουν ξανά την πίστη στον άνθρωπο και στη δημιουργική ορμή του Δαβίδ, που με μια σπηλαιώδη κραυγή αγριμιού κατατροπώνει τον Γολιάθ, αλλάζοντας τους όρους του παιχνιδιού και το πεπρωμένο του. Με ποιον τρόπο; Άδηλη ακόμα και αβέβαιη η απάντηση, αλλά τόσο προκλητικό το ερώτημα!
Σαν μια υπέροχη εκδρομή φίλων και συντρόφων σε μια πλωτή σχεδία-νησί στα ανοιχτά του Σαρωνικού για τις χειμωνιάτικες αναζωογονητικές βουτιές των κολυμπητών ηρώων του συγγραφέα. Και ίσως και πολλών άλλων με τις ίδιες ανάγκες και τα ίδια ενδιαφέροντα!
--------------------------------
Ολόκληρη η κριτική με κλικ εδώ.
20. 07. 2023
Mε το παρακάτω σκεπτικό οι συντάκτες του περ. Αναγνώστης Βαγγέλης Χατζηβασιλείου και Γιάννης Μπασκόζος πρότειναν το Ω! Τι υπέροχη εκδρομή μαζί με άλλα αναγνώσματα για το καλοκαίρι του 2023:
«Ο Άρης Μαραγκόπουλος πιστός στο πολιτικό μυθιστόρημα (από τους ελάχιστους που το διακονούν πια) πιάνει το νήμα από το προηγούμενο έργο του και το συνεχίζει έως τα κοντινά μας χρόνια. Και πάλι δεσπόζει η θάλασσα, συμβολικά ως πηγή ελευθερίας πρακτικά ως τόπος συνάντησης των ηρώων του.
Βασικοί του ήρωες είναι οι ίδιοι, οι τρεις Θωμάδες και ο δάσκαλος Φώντας, εραστές της θάλασσας, και καρδιακοί φίλοι όπως οι Τρεις Σωματοφύλακες που ήταν τέσσερις με μότο «ένας για όλους, όλοι για έναν». Η αφήγηση αρχίζει το 2016 για να φτάσει έως το 2020 και να περιλάβει, όχι μόνον ως φόντο, όλη την ταραγμένη εποχή. Και αυτό είναι σημαντικό επίτευγμα του Μαραγκόπουλου, το πως καταφέρνει η πολιτική σκηνή, τα γεγονότα, οι αλλαγές που συμβαίνουν να περνούν μέσα από τους ήρωες, να τους επηρεάζουν, να λειτουργούν ως κινητήριες δυνάμεις στην εξέλιξή τους. Ενδιάμεσα στην αφηγηματική δομή ο συγγραφέας παρεμβάλλει μικρά χρονικά, όπως στο Γ’ κεφάλαιο ενώ στο Η’ θέλοντας να δώσει την μουσική υπόκρουση της στιγμής θα παραθέσει την παρτιτούρα από το ρόντο του Ζαν Φιλίπ Ραμώ, που ακούγεται σαν μια νέα Διεθνής που θα υμνήσει τα σύγχρονα θύματα, τον Παύλο Φύσσα, τον Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο, τον Ζακ Κωστόπουλο και άλλους ήρωες /θύματα της κρίσης.»
«Ο Άρης Μαραγκόπουλος πιστός στο πολιτικό μυθιστόρημα (από τους ελάχιστους που το διακονούν πια) πιάνει το νήμα από το προηγούμενο έργο του και το συνεχίζει έως τα κοντινά μας χρόνια. Και πάλι δεσπόζει η θάλασσα, συμβολικά ως πηγή ελευθερίας πρακτικά ως τόπος συνάντησης των ηρώων του.
Βασικοί του ήρωες είναι οι ίδιοι, οι τρεις Θωμάδες και ο δάσκαλος Φώντας, εραστές της θάλασσας, και καρδιακοί φίλοι όπως οι Τρεις Σωματοφύλακες που ήταν τέσσερις με μότο «ένας για όλους, όλοι για έναν». Η αφήγηση αρχίζει το 2016 για να φτάσει έως το 2020 και να περιλάβει, όχι μόνον ως φόντο, όλη την ταραγμένη εποχή. Και αυτό είναι σημαντικό επίτευγμα του Μαραγκόπουλου, το πως καταφέρνει η πολιτική σκηνή, τα γεγονότα, οι αλλαγές που συμβαίνουν να περνούν μέσα από τους ήρωες, να τους επηρεάζουν, να λειτουργούν ως κινητήριες δυνάμεις στην εξέλιξή τους. Ενδιάμεσα στην αφηγηματική δομή ο συγγραφέας παρεμβάλλει μικρά χρονικά, όπως στο Γ’ κεφάλαιο ενώ στο Η’ θέλοντας να δώσει την μουσική υπόκρουση της στιγμής θα παραθέσει την παρτιτούρα από το ρόντο του Ζαν Φιλίπ Ραμώ, που ακούγεται σαν μια νέα Διεθνής που θα υμνήσει τα σύγχρονα θύματα, τον Παύλο Φύσσα, τον Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο, τον Ζακ Κωστόπουλο και άλλους ήρωες /θύματα της κρίσης.»
10. 07. 2023
|
To μυθιστόρημα με απλά λόγια, για ένα ευρύ κοινό, όπως αποτυπώθηκε σε ένα ολιγόλεπτο podcast του Ά. Μ. στο Δεύτερο Πρόγραμμα EΡΤ στις 10. 07. 2023 (επιμ.: Δημ. Μεϊδάνης).
|
|
09. 07. 2023
Μια διεισδυτική ανάγνωση της Έφης Γιαννοπούλου στην εφημ. Η Εποχή.
…Όμως είναι φανερό ότι το πλούσιο κοίτασμα της μυθιστορίας της κρίσης που ανοίγει ο Μαραγκόπουλος στο Φλλσστ, φλλσστ, φλλλσσστ παρέμενε ανεξάντλητο, κι έτσι ο συγγραφέας επιστρέφει στους ηλικιωμένους «κολυμπητές» του, και σε κάποια ακόμη, νεότερα αυτά, πρόσωπα, τα περισσότερα από τα οποία είχαν ήδη κάνει την εμφάνισή τους στο προηγούμενο βιβλίο του.
Το Ω! Τι υπέροχη εκδρομή! είναι ένα μνημόσυνο για εκείνους που χάθηκαν και για όσους θα χαθούν στις σελίδες του, μια πνοή ελπίδας για το μέλλον κάποιων από τους ήρωές του, που εδώ τους βλέπουμε να βρίσκουν τα βήματά τους προς μια καλύτερη και ουσιαστικότερη ζωή, μια λογοτεχνική καταγραφή της επόμενης τετραετίας της ελληνικής κρίσης, δηλαδή της περιόδου 2016-2020, κι ένας ύμνος στην τέχνη και τη λογοτεχνία πλάι σε μια πολεμική πολιτική κριτική. Είναι μια ιστορία για ζωές που τελειώνουν και για ζωές που αρχίζουν (ίσως για πρώτη, ίσως για δεύτερη φορά) μέσα σε έναν κόσμο ζοφερό που εξευτελίζει τη ζωή και την ανθρωπιά και τη φύση, αλλά που ευτυχώς για μας ξεχειλίζει από τρυφερότητα κι αγάπη.
Διαβάζοντας την Εκδρομή λίγο πριν και λίγο μετά τις εκλογές του Ιουνίου του 2023, οι πρώτες σκέψεις που μου γέννησε αφορούσαν ένα ερώτημα που ξέρω καλά πώς κυριαρχεί στη λογοτεχνική διαδρομή του Άρη Μαραγκόπουλου: «πώς αφηγούμαστε τα πραγματικά γεγονότα;». Ίσως επειδή η επανεμφάνιση των διασωθέντων από τον πνιγμό δολοφόνων της Ινέθ γίνεται σχεδόν ανατριχιαστική προοικονομία της επιστροφής στη Βουλή, με νέα προβιά, των νεοναζί της Χρυσής Αυγής, ή επειδή η συντριπτική εκλογική επικράτηση των πολιτικών, που στηλιτεύει και στα δύο μυθιστορήματα αυτού του κύκλου ο Μαραγκόπουλος, βρίσκει το αντίστοιχό της στο «σάβανο ωσάν πηγμένος τραχανάς» που συνεχίζει να επικρέμαται πάνω από τα κεφάλια των ηρώων του και τα δικά μας…
[…]
Αυτό το ουρλιαχτό, κραυγή που βγαίνει από τα σπλάχνα μιας αδάμαστης φύσης είναι το όπλο των ηρώων του αλλά και όλων των αδικημένων, καταπιεσμένων ανθρώπων που περνούν από τις σελίδες ετούτου του μυθιστορήματος, ένα ουρλιαχτό που μοιάζει ικανό να λύσει τα δεσμά και τα μάγια της βίας και της αδικίας, ρίχνοντας ενίοτε ξερούς κατάχαμα τους εκπροσώπους του επί γης Κακού. Αυτά τα άναρθρα ουρλιαχτά αλλά και τόσοι άλλοι ήχοι, θροΐσματα και τριξίματα και σουρσίματα και παφλασμοί, διατρέχουν όλη την αφήγηση της Εκδρομής φτιάχνοντας μαζί με τους περίφημους «καταλόγους» του Μαραγκόπουλου την ηχητική της μπάντα, τα σημεία όπου η ανάγνωση απαιτεί να γίνει μεγαλόφωνη.
[…]
Από τις σελίδες της Εκδρομής, ανάμεσα σε μνημόσυνα και εκδρομές, ανάμεσα σε βουτιές στην αναζωογονητική χειμωνιάτικη θάλασσα αλλά και στη βρομιά του κόσμου, κάτω από το σαν πηγμένο τραχανά σάβανο, παρελαύνουν σταθερές αγάπες του Μαραγκόπουλου, από την ιστορία της τέχνης, της λογοτεχνίας και της πολιτικής. Από τα μότο των κεφαλαίων του ξεχωρίζω τις αναφορές στον Σεφέρη, που δίνει και τον τίτλο τους στα κεφάλαια-μέρες της Εκδρομής, αλλά κι εκείνα που παραπέμπουν σε παλαιότερα έργα του ίδιου του συγγραφέα, υπενθυμίζοντάς μας ότι ο ώριμος Μαραγκόπουλος, που καταφέρνει με αξιοθαύμαστο τρόπο να εξελίσσεται από βιβλίο σε βιβλίο και να επιδεικνύει μοναδικό έλεγχο της γλώσσας και των μέσων του, παραμένει πιστός με ακεραιότητα στο credo της νεότητάς του, ένα παρηγορητικό και ενθαρρυντικό «ό,τι είπαμε κάποτε, εξακολουθεί να ισχύει».
----------------------------------------
Όλη η κριτική με κλικ εδώ.
Το Ω! Τι υπέροχη εκδρομή! είναι ένα μνημόσυνο για εκείνους που χάθηκαν και για όσους θα χαθούν στις σελίδες του, μια πνοή ελπίδας για το μέλλον κάποιων από τους ήρωές του, που εδώ τους βλέπουμε να βρίσκουν τα βήματά τους προς μια καλύτερη και ουσιαστικότερη ζωή, μια λογοτεχνική καταγραφή της επόμενης τετραετίας της ελληνικής κρίσης, δηλαδή της περιόδου 2016-2020, κι ένας ύμνος στην τέχνη και τη λογοτεχνία πλάι σε μια πολεμική πολιτική κριτική. Είναι μια ιστορία για ζωές που τελειώνουν και για ζωές που αρχίζουν (ίσως για πρώτη, ίσως για δεύτερη φορά) μέσα σε έναν κόσμο ζοφερό που εξευτελίζει τη ζωή και την ανθρωπιά και τη φύση, αλλά που ευτυχώς για μας ξεχειλίζει από τρυφερότητα κι αγάπη.
Διαβάζοντας την Εκδρομή λίγο πριν και λίγο μετά τις εκλογές του Ιουνίου του 2023, οι πρώτες σκέψεις που μου γέννησε αφορούσαν ένα ερώτημα που ξέρω καλά πώς κυριαρχεί στη λογοτεχνική διαδρομή του Άρη Μαραγκόπουλου: «πώς αφηγούμαστε τα πραγματικά γεγονότα;». Ίσως επειδή η επανεμφάνιση των διασωθέντων από τον πνιγμό δολοφόνων της Ινέθ γίνεται σχεδόν ανατριχιαστική προοικονομία της επιστροφής στη Βουλή, με νέα προβιά, των νεοναζί της Χρυσής Αυγής, ή επειδή η συντριπτική εκλογική επικράτηση των πολιτικών, που στηλιτεύει και στα δύο μυθιστορήματα αυτού του κύκλου ο Μαραγκόπουλος, βρίσκει το αντίστοιχό της στο «σάβανο ωσάν πηγμένος τραχανάς» που συνεχίζει να επικρέμαται πάνω από τα κεφάλια των ηρώων του και τα δικά μας…
[…]
Αυτό το ουρλιαχτό, κραυγή που βγαίνει από τα σπλάχνα μιας αδάμαστης φύσης είναι το όπλο των ηρώων του αλλά και όλων των αδικημένων, καταπιεσμένων ανθρώπων που περνούν από τις σελίδες ετούτου του μυθιστορήματος, ένα ουρλιαχτό που μοιάζει ικανό να λύσει τα δεσμά και τα μάγια της βίας και της αδικίας, ρίχνοντας ενίοτε ξερούς κατάχαμα τους εκπροσώπους του επί γης Κακού. Αυτά τα άναρθρα ουρλιαχτά αλλά και τόσοι άλλοι ήχοι, θροΐσματα και τριξίματα και σουρσίματα και παφλασμοί, διατρέχουν όλη την αφήγηση της Εκδρομής φτιάχνοντας μαζί με τους περίφημους «καταλόγους» του Μαραγκόπουλου την ηχητική της μπάντα, τα σημεία όπου η ανάγνωση απαιτεί να γίνει μεγαλόφωνη.
[…]
Από τις σελίδες της Εκδρομής, ανάμεσα σε μνημόσυνα και εκδρομές, ανάμεσα σε βουτιές στην αναζωογονητική χειμωνιάτικη θάλασσα αλλά και στη βρομιά του κόσμου, κάτω από το σαν πηγμένο τραχανά σάβανο, παρελαύνουν σταθερές αγάπες του Μαραγκόπουλου, από την ιστορία της τέχνης, της λογοτεχνίας και της πολιτικής. Από τα μότο των κεφαλαίων του ξεχωρίζω τις αναφορές στον Σεφέρη, που δίνει και τον τίτλο τους στα κεφάλαια-μέρες της Εκδρομής, αλλά κι εκείνα που παραπέμπουν σε παλαιότερα έργα του ίδιου του συγγραφέα, υπενθυμίζοντάς μας ότι ο ώριμος Μαραγκόπουλος, που καταφέρνει με αξιοθαύμαστο τρόπο να εξελίσσεται από βιβλίο σε βιβλίο και να επιδεικνύει μοναδικό έλεγχο της γλώσσας και των μέσων του, παραμένει πιστός με ακεραιότητα στο credo της νεότητάς του, ένα παρηγορητικό και ενθαρρυντικό «ό,τι είπαμε κάποτε, εξακολουθεί να ισχύει».
----------------------------------------
Όλη η κριτική με κλικ εδώ.